Hệ điều hành của Microsoft có một số cài đặt mặc định làm chậm đi máy tính mới của bạn. Với các tùy chỉnh windows dưới đây hi vọng sẽ giúp bạn cải thiện được hiệu năng cho máy tính của mình.
Xin chúc mừng! Bạn vừa có một máy PC mới, lấy nó ra khỏi thùng, cắm vào và bật nguồn lên nào. Mọi thứ đều hoạt động tốt, nhưng trước khi bạn bắt đầu chơi game hoặc đăng lên Facebook, có một số cài đặt tùy chỉnh Windows mà bạn cần thay đổi. Cho dù là do quá cẩn trọng hay mong muốn tiếp cận đến những người dùng không biết nhiều về máy tính, Microsoft có một số tùy chọn mặc định sẽ làm máy tính của bạn chạy chậm lại.
Mình đã tập hợp một danh sách gồm hơn một chục tùy chỉnh windows khác nhau để thay đổi, điều này sẽ giúp trải nghiệm của bạn hiệu quả hơn và ít gây phiền hơn.
Gỡ cài đặt Crapware – các ứng dụng quảng cáo
Cho dù bạn mua PC của mình từ nhà sản xuất nào, thì gần như chắc chắn máy tính của bạn sẽ được cài sẳn các trò chơi miễn phí để chơi, phần mềm dùng thử chống vi-rút và phần mềm khác mà bạn không cần hoặc không muốn. Đáng buồn thay, rất nhiều thứ đó thực sự do chính Microsoft, chứ không phải từ các OEM.
Mặc dù hầu hết các crapware được tải sẵn đều vô hại và hầu như không chiếm dung lượng ổ đĩa, nhưng một số phần mềm sẽ tiêu hao tài nguyên hệ thống và đòi hỏi bạn phải mua thứ gì đó (chẳng hạn như đăng ký đầy đủ phần mềm chống vi-rút trong khi bạn có thể sử dụng của chính Windows 10, phần mềm diệt virus miễn phí ).
Để loại bỏ crapware, hãy tìm kiếm “add or remove” trong hộp tìm kiếm của Windows, nhấp vào menu và xem qua danh sách các ứng dụng. Mình khuyên bạn nên giữ lại bất kỳ thứ gì bạn không chắc chắn và để nguyên các tiện ích tùy chỉnh của nhà sản xuất, đề phòng trường hợp bạn cần chúng.
Bỏ ẩn phần mở rộng file và file ẩn
Rõ ràng, Microsoft cho rằng phần mở rộng file quá phức tạp đối với những người chưa sử dụng rành máy tính. Vì vậy, theo mặc định, Windows 10 ẩn các hậu tố “.docx” hoặc “.jpg” hoặc “.exe” xuất hiện ở cuối tên file. Bằng cách này, khi bạn nhận được một bảng tính Excel từ một người bạn, File Explorer sẽ hiển thị rằng đó là “Microsoft Excel Worksheet” cho dù đó là tệp .xls của Excel 2003 hay tệp .xlsx của các phiên bản mới. Chúc may mắn với điều đó!
Để hiển thị lại phần mở rộng file, hãy nhập “file explorer options” vào hộp tìm kiếm của Windows, chọn tab View, sau đó bỏ chọn “Hide Extensions for Known File Types“. Khi bạn đang ở đó, tiếp tục hãy bật “Show hidden files, folders and drives” và bỏ chọn “hide protected operating system files” để bạn có thể xem tất cả các file hệ thống của mình.
Bật chế độ Dark Mode
Nhiều người dùng có thể không thích nền sáng của windows, vì nhìn gây chói mắt. Theo mặc định, tất cả các menu của Windows 10 đều ở chế độ Light mode với văn bản màu đen trên nền trắng. Tuy nhiên, bạn có thể chỉnh chế độ Dark Mode bằng cách điều hướng đến Settings > Personalization > Colors và chọn Dark trong mục “choose your color“.
Thay đổi màu sắc của thanh tiêu đề
Trong khi bạn đang bật Chế độ Dark mode (nếu bạn đang bật như hướng dẫn ở trên), đây là một việc khác cần làm. Màu thanh tiêu đề mặc định của Windows là màu trắng nhạt, không chỉ nhàm chán mà còn khó nhìn. May mắn thay, thật dễ dàng để tùy chỉnh thay đổi màu cho các thanh tiêu đề, Menu Start và thanh tác vụ của windows.
Điều hướng đến Settings > Personalization > Colors, chọn một màu và đánh dấu chọn các ô checkbox bên dưới “Start, taskbar and action center” và “Title bars and window borders.”.
Tạo phím tắt cho các ứng dụng yêu thích
Mỗi khi bạn cuộn con trỏ qua màn hình, khởi chạy menu Start và nhấp vào biểu tượng để khởi chạy một trong những ứng dụng yêu thích của mình, bạn đang lãng phí một chút thời gian đấy. Tạo phím tắt cho các ứng dụng yêu thích của bạn và bạn có thể khởi chạy chúng bằng cách nhấn một tổ hợp phím như
Để tạo phím tắt, trước tiên hãy mở command prompt (bạn có thể mở bằng cách nhập “command” vào ô search) và nhập “explorer shell: AppsFolder” (không có dấu ngoặc kép). Một cửa sổ với các biểu tượng cho tất cả các ứng dụng đã cài đặt của bạn sẽ mở ra và sau đó bạn nên kéo ứng dụng bạn muốn ra màn hình desktop của mình. Nhấp chuột phải vào biểu tượng shortcut trên màn hình và chọn properties. Sau đó, nhập tổ hợp phím, thường là tổ hợp phím bao gồm ALT + CTRL + CHỮ, vào hộp “Shortcut key” và nhấp vào Ok. Lặp lại cho tất cả các ứng dụng yêu thích của bạn.
Thoát khỏi màn hình khóa vô dụng
Khi máy tính của bạn bị khóa, theo mặc định, Windows 10 hiển thị cho bạn màn hình khóa với thời gian, hình nền và có thể (nếu bạn cho phép) một số thông báo. Nếu bạn sử dụng tính năng nhận dạng khuôn mặt hoặc vân tay của Windows Hello, bạn có thể đăng nhập bằng cách nhìn chằm chằm vào màn hình. Tuy nhiên, nếu bạn sử dụng mật khẩu, bạn phải nhấp để bỏ qua màn hình khóa này trước khi hệ điều hành cho phép bạn nhập thông tin đăng nhập của mình.
Đó là một lần nhấp mà bạn phải tốn, không cần thiết mỗi khi bạn muốn mở khóa PC của mình. Để thoát khỏi màn hình khóa phiền phức và tránh gây mệt mỏi cho những ngón tay của bạn, hãy mở trình chỉnh sửa registry và duy chuyển đến HKEY_LOCAL_Machine \ SOFTWARE \ Policies \ Microsoft \ Windows và tạo một key mới có tên Personalization nếu nó chưa tồn tại. Trong Personalization key, hãy tạo một giá trị DWORD (32-bit) được gọi là NoLockScreen và đặt nó thành 1.
Buộc Windows đóng ứng dụng khi tắt máy
Thật là khó chịu. Bạn tắt máy hoặc khởi động lại PC và bỏ đi, mong đợi máy tính của bạn sẽ tắt nguồn (hoặc khởi động lại) vào thời điểm bạn quay lại. Bạn đi đến tủ lạnh, lấy đồ uống và quay lại thì thấy một thông báo trên màn hình cho biết bạn có ứng dụng chưa đóng, và máy tính chưa dươc tắt hay khởi động lại như ý mình.
Có thể bạn vừa có một tài liệu notepad gần như trống không hoặc một bức ảnh trong Photoshop mà bạn không muốn lưu vì bạn đã sao chép và dán dữ liệu vào một ứng dụng khác. Bây giờ, Windows đang yêu cầu bạn quay lại và đóng tất cả các ứng dụng của mình theo cách thủ công. Có, Windows cung cấp cho bạn một nút có nội dung “Shut down anyway”, nhưng bạn phải nhấn vào nút đó và hy vọng đợi hệ thống buộc đóng các ứng dụng đó.
Giải pháp tốt nhất là mở trình chỉnh registry, duy chuyển đến \ HKEY_CURRENT_USER \ Control Panel \ Desktop và tạo 3 strings (nếu chúng chưa tồn tại). Tạo AutoEndTasks và đặt nó thành 1, tạo WaitToKillAppTimeOut và đặt nó thành 2000. Cuối cùng, tạo HungAppTimeOut và cũng đặt nó thành 2000. Những lệnh này tự động đóng bất kỳ ứng dụng đang mở nào sau khi chờ 2000 mili giây (2 giây) (thời gian ngắn hơn có thể xãy ra vấn đề vì nó sẽ không cung cấp cho các ứng dụng thời gian để tự đóng lại).
Chuyển đổi trình duyệt mặc định
Có một lý do tại sao Microsoft Edge chỉ chiếm 4 đến 6% thị trường trình duyệt máy tính để bàn. Đây không phải là một trình duyệt tồi, nhưng hầu hết mọi người thích hệ sinh thái tiện ích mở rộng phong phú và hỗ trợ rộng rãi mà Chrome và Firefox có được. Nếu Microsoft Edge đươc mở ra, mỗi khi bạn nhấp vào liên kết trong phần mềm email hoặc ứng dụng nhắn tin, bạn cần thay đổi trình duyệt mặc định.
Để thay đổi trình duyệt mặc định của bạn, trước tiên hãy đảm bảo rằng bạn đã cài đặt trình duyệt mới. Tìm kiếm default apps” trong hộp tìm kiếm của Windows và nhấp vào kết quả trên cùng. Cuộn xuống “web browser“, nhấp vào biểu tượng Edge và chọn trình duyệt bạn muốn sử dụng.
Ngăn Windows mở lại ứng dụng khi khởi động lại
Bạn có rất nhiều chương trình đang mở – nhiều chương trình đến nỗi nó chiếm hết tài nguyên hệ thống của máy tính của bạn và gây ra rất nhiều độ trễ, lag. Bạn quyết định khởi động lại máy tính của mình để giải phóng bộ nhớ, nhưng khi bạn đăng nhập lại, hệ điều hành sẽ mở tất cả các chương trình giống như bạn đã kích hoạt trước đó. Microsoft nghĩ rằng họ đang làm giúp bạn bằng cách cho phép bạn bắt đầu từ nơi bạn đã dừng lại, nhưng tốt hơn hết bạn chỉ nên mở lại các ứng dụng và tab mà bạn cần.
Để ngăn Windows 10 tự động mở lại các chương trình khi khởi động lại, hãy điều hướng đến Settings->Accounts->Sign-in Options và cuộn xuống mục “Restart apps”. Sau đó, chuyển nút gạt thành tắt cho “Automatically save my restartable apps when I sign out and restart them after I sign in.”
Bảo vệ sự riêng tư của bạn
Theo mặc định, Windows 10 chia sẻ nhiều dữ liệu với Microsoft về thói quen sử dụng của bạn. May mắn thay, bằng cách thay đổi một vài cài đặt, bạn có thể giữ ít nhất một số thông tin của mình khỏi tay gã khổng lồ phần mềm.
Điều hướng đến Settings->Privacy và tắt tất cả các cài đặt. Các tùy chọn này hiện bao gồm bốn tùy chọn: “Let apps use advertising ID”, “Let websites provide locally relevant content,” “Let Windows track app launches” và “Show me suggested content.”
Bật System Protection / Restore Points
Nếu một thứ gì đó, chẳng hạn như Driver không tốt, ngăn Windows khởi động hoặc gây ra hiện tượng chết chóc màn hình xanh thường xuyên, một giải pháp khả dĩ là đưa Windows 10 về trạng thái trước đó. Cách tốt nhất để quay lại cấu hình trước đó (với Driver, bản cập nhật hoặc cài đặt cũ) là khôi phục hệ thống.
Tuy nhiên, theo mặc định, System Protection, tính năng tạo các điểm khôi phục mà bạn có thể quay lại trạng thái máy tính ổn định, có thể bị tắt. Bật System Protection bằng cách nhập “restore point” vào hộp tìm kiếm, nhấp vào kết quả trên cùng, chọn ổ đĩa khởi động của bạn (thường là ổ C), nhấn nút Configure và sau đó bật “Turn on system protection”. Chúng tôi khuyên bạn nên đặt hạn mức sử dụng dung lượng ổ đĩa tối đa ít nhất là 5GB. Ngoài ra, bạn sẽ muốn nhấp vào nút “Create” để thiết lập điểm khôi phục của mình.
Bật tính năng Storage Sense để tiết kiệm dung lượng
Trừ khi bạn có SSD 2TB trong máy tính của mình, bạn luôn có dung lượng trống dư để sử dụng. Windows 10 có một tính năng tùy chọn được gọi là Storage Sense, tự động xóa các file bạn không cần nữa để giải phóng hàng gigabyte quý giá cho bạn.
Để bật Storage Sense, hãy điều hướng đến Settings > System > Storage rồi nhấp vào “Change how we free up space automatically.” Chuyển đổi Sense Storage thành ON. Sau đó nhấp vào “Configure Storage Sense or run it now“, đặt nó chạy hàng ngày và xóa các tệp trong thùng rác và thư mục tải xuống của bạn hàng tuần (hoặc hàng ngày nếu bạn muốn tích cực hơn).
Sau khi bạn đã thay đổi các cài đặt đó, hãy nhấn vào nút Clean Now để giải phóng một số dung lượng ngay lập tức.
Điều chỉnh tỷ lệ hiển thị của bạn
Windows quyết định kích thước của văn bản, biểu tượng và các widget. Phần lớn thời gian, đặc biệt là trên máy tính xách tay, hệ điều hành quyết định hoạt động ở tỷ lệ 150% hoặc lớn hơn, giúp dễ đọc hơn nhưng bạn xem được ít nội dung hơn. Những trường hợp khác, tỷ lệ mặc định quá nhỏ như trường hợp của tôi và màn hình 4K của tôi, cảm thấy thoải mái nhất ở tỷ lệ 175%.
Để điều chỉnh tỷ lệ để đáp ứng đúng sở thích cá nhân của bạn, hãy đi đến Settings > System > Display và cuộn xuống tiêu đề “Scale and layout“. Sau đó, hãy thử các tỷ lệ phần trăm khác nhau cho đến khi bạn tìm thấy tỷ lệ phù hợp nhất với mình. Nếu bạn có thể nhìn với tỷ lệ 100% một cách thoải mái, đó là điều lý tưởng nhất, vì nó cung cấp trên hầu hết các màn hình.
Thiết lập nhận dạng vân tay hoặc khuôn mặt
Tại sao phải lãng phí thời gian nhập mật khẩu khi bạn có thể tạo đăng nhập vào Windows 10 bằng cách quét ngón tay hoặc nhận dạng khuôn mặt. Nếu máy tính của bạn có đầu đọc dấu vân tay hoặc camera IR, bạn có thể sử dụng tính năng Windows Hello của hệ điều hành để mở khóa máy tính mà không cần nhập.
Để thiết lập Windows Hello, hãy điều hướng đến Settings > Accounts > Sign-in Options và nhấp vào nút Set up trong Fingerprint hoặcFace Recognition. Nếu chưa có, bạn sẽ được yêu cầu tạo mã PIN, mã này bạn cũng có thể sử dụng để đăng nhập và nhập nhanh hơn mật khẩu.
Xóa phân vùng khôi phục OEM để tiết kiệm dung lượng
Đây là một khuyến nghị hơi gây tranh cãi vì vậy hãy cân nhắc các lựa chọn của bạn. Hầu hết các máy tính xách tay và máy tính để bàn khi mới mua đều có phân vùng khôi phục chiếm ít nhất 20GB dung lượng ổ đĩa. Mục đích của các phân vùng khôi phục này là cho phép bạn quay lại trạng thái xuất xưởng nếu máy tính của bạn không thể khởi động được, thậm chí có thể bị kẹt trên màn hình xanh chết chóc. Trạng thái xuất xưởng này không chỉ là hệ thống Windows 10 sạch sẽ mà còn là trạng thái có tất cả các trình điều khiển Driver và phần mềm được tải sẵn mà máy tính đi kèm như lúc mới mua ban đầu. Thông thường, bạn có thể kích hoạt chúng từ một số loại menu khẩn cấp trước khi khởi động.
Tuy nhiên, có nhiều cách khác để khôi phục máy tính bị lỗi mà không phải hy sinh dung lượng ổ đĩa này. Trước hết, bạn luôn có thể sử dụng restore point (như hướng dẫn ở trên) hoặc bản sao lưu toàn bộ hệ thống để quay lại vị trí trước khi gặp sự cố. Nếu bạn không có bản sao lưu và cần bắt đầu lại từ đầu, bạn có thể tạo USB cài đặt Windows 10 bằng cách tải xuống và sử dụng công cụ cài đặt của Microsoft. Nếu bạn có một máy tính xách tay hoặc thậm chí hầu hết các máy tính để bàn OEM, key Windows ban đầu của bạn sẽ được ghi lại trong BIOS của bạn.
Lưu ý: Ngoài ra còn có một phân vùng khôi phục không phải OEM thường có dung lượng từ 1GB trở xuống giúp tính năng khôi phục cài đặt gốc của Windows 10 hoạt động tốt hơn và điều đó có lẽ đáng để sử dụng.
Vì vậy, nếu bạn là một người dùng có hiểu biết về công nghệ, bạn có thể xóa phân vùng khôi phục OEM một cách an toàn và tiết kiệm một số GB. Thật không may, bạn không thể làm điều đó bằng cách chỉ sử dụng trình quản lý phân vùng tiêu chuẩn. Để xóa phân vùng khôi phục OEM, trước tiên hãy xem bạn có phân vùng nào không bằng cách xem trình quản lý phân vùng partition manager (nhập “partition” vào hộp tìm kiếm và nhấp vào tùy chọn đầu tiên). Tên của phân vùng phải có “OEM” hoặc tên của OEM (ví dụ: HP, Dell, Lenovo) trong đó và “Recovery”. Nếu bạn chỉ có phân vùng khôi phục không phải OEM, hãy dừng lại ở đây.
Để xóa phân vùng, hãy mở command prompt với tư cách quản trị viên bằng cách nhập “cmd” vào hộp tìm kiếm và nhấp chuột phải vào kết quả bên phải và chọn “Run as administrator”. Sau đó nhập “diskpart” tại dấu nhắc lệnh. Nhập “select disk 0” để chọn ổ đĩa khởi động của bạn và sau đó “list partition” để hiển thị tất cả các phân vùng của bạn và sau đó “select partition [NUMBER]” trong đó số là số của phân vùng khôi phục. Cuối cùng, gõ “delete partition” và nó sẽ biến mất. Nếu bạn gặp lỗi, hãy thử nhập “gpt attributes= 0x8000000000000000” rồi thực hiện lại.
Phía trên là tất cả những tùy chỉnh windows mà mình hướng dẫn cho các bạn giúp tối ưu máy tính của mình, có ý kiến thắc mắc gì các bạn cứ để lại bình luận nhé.
